Wedstrijdverslag Wijker Toren – Groninger Combinatie 1

door Maurice Schippers

Zaterdag 13 februari mochten wij de lange reis naar Wijk aan Zee maken voor een match tegen de Wijker Toren, op dat moment de nummer twee. Na ampel beraad over het vervoer werd uiteindelijk een auto gehuurd, ging een aantal mensen met de trein en waren we meer dan op tijd op de speellocatie. Jan Baljé en Jasper waren nog eerder gearriveerd en zij maakten dan ook een wandeling langs het strand. Als de zoutgeur en wind je hersenen niet op de aanvalsstand zet, wat wel? Vergeten in te checken bij NS werkt ook als een tierelier kan ik u vertellen. Ik had de kaartjes van David en Milan keurig ingecheckt, met een aantal mensen last-minute contact gehad over de reis, stap zelfverzekerd de overvolle trein in, om er vervolgend achter de komen dat ik mijzelf vergeten was in te checken! Toen wij Assen met rasse schreden naderden stond ik in de startblokken om zo snel mogelijk de trein uit te stappen, in te checken en mijn zitplaats naast David te heroveren. Zo gezegd zo gedaan. Het sprintje zette mijn hersenen op de straight-forward-stand. Nu nog zien of mijn partij net zo soepel zou verlopen.

                Enfin, uiteindelijk bereikten wij De Moriaan, de speellocatie van één van de sterkste toernooien van de wereld: Tata Steel Chess. Wij speelden in een zaaltje, vlak naast een ruimte waar een kinderfeestje aanwezig was. Dit gaf het geheel een feestelijke insteek en ik kon me dan ook niet voorstellen dat iemand teleurgesteld of boos de ruimte zou verlaten aan het eind van de dag. Tot ik me ineens besefte dat we toch echt gingen schaken. Vuur, strijd, passie en emoties. Ik stond opnieuw op scherp en kon me niet voorstellen dat er mensen waren die niét teleurgesteld of boos aan het eind van de dag de ruimte zouden verlaten.  

Het leek me eens leuk om een verslag te schrijven aan de hand van de Twitter-berichten die op onze site staan. Het eerste bericht wat ik kan vinden van die dag, zegt:  ‘4-2 voor gc1. David 2 pi voor, JanW en Sipke +=, Iosefina -+. Dus de 5.5 zouden er moeten komen’. Wij waren met één doel naar Wijk aan Zee gekomen: twee matchpunten en zo onze voorsprong vergroten. Ik kan mij zo voorstellen dat al onze volgers dan ook blij waren dit bericht te doen. Tijdens de partijen was ik zelf op een gegeven moment een stukje minder optimistisch. Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dit een tijd voor deze tweet was. Hoe was dit 4-2 tot stand gekomen?

Erik Hoeksema speelde op bord 6 met de zwarte stukken tegen Thomas Broek. Erik speelde een Siciliaan die vrij snel afgewikkeld werd naar een potremise eindspel. 1.Pf3, c5. 2.e4, d6. 3.d4, cxd4. 4.Pxd4, Pf6. 5.Pc3, Pc6. 6.Lg5, Db6. Achteraf beschreef Erik dit als ‘Db6-rommel’. Broek sloeg meteen de knol op f6 eraf en Erik zag zich genoodzaakt de dames te ruilen, waarna alle muziek uit de stelling was. Een oorverdovend stille remise voor Erik, die later opmerkte dat hij met deze partij ‘geen schoonheidsprijs gaat winnen’.  Nee, Erik, dat denk ik ook niet. Gelukkig draait het in schaken niet altijd om de schoonheidsprijs, en was het een nuttig halfje. Toch is het misschien slim om iets anders te spelen dan de ‘6…Db6-rommel’.

Het eerste volle punt werd binnengesleept door Daan Brandenburg. Hij won op bord drie met wit relatief eenvoudig van Bastiaan Veltkamp.  Daan speelde een soepele opening waarbij zwart een isolani op d5 kreeg. Hoewel het objectief misschien slechts een klein plusje voor wit is, speelt de witte stelling makkelijker en is elk eindspel bijna beter. Op zet 14 beging zwart dan ook een blunder, wat hem zijn stelling kostte. Hij koos ervoor om een stuk te offeren met wat matdreigingen op de onderste rij. Tja, tegen een GM misschien niet de handigste tactiek. 1-0

Als ik het mij goed herinner, was het Jan Baljé die daarna op het scorebord kwam. Niet met het volle punt, maar met een prima halfje.  Jan kreeg op bord 5 een Stonewall tegen. Het is een systeem wat moeilijk te kraken is. Dit is de stelling na 18.Lg2.

Er is een gelijkwaardige stelling ontstaan waarbij zwart dreigingen heeft op de koningsvleugel (Tf6, Tg6, Dg4), maar waarbij wit het voordeel op de lange termijn heeft:  het eindspel zal met de doorbraak b5 beslist kunnen worden. Na een aantal zetten werd inderdaad Tf6, Tg6 en b5 gespeeld en kwam vervolgens de a-lijn open. Jan maakte hier gebruik van door de zwarte toren te ruilen en zo de a-lijn over te nemen. Helaas besloot hij om in deze stelling 24.Dxa1 te spelen.

Als Jan met 24.Txa1 vervolgd had, had hij tegelijkertijd de zwarte aanval af kunnen weren en met zijn toren het zwarte kamp op kunnen rollen. Bijvoorbeeld: 24. Txa1, Txh3. 25. Kf1!, Th2. 26: Dd2, Dxf3+. 27. Lxf3, Txd2. 28: Ta8 met stukwinst. Na Dxa1, volgde Txh3. Jan speelde 25. Da8, maar na 25…Dh2+. 26. Kf2, Dg3+ werd tot remise besloten vanwege eeuwig schaak. ½ - ½

Ons tweede punt werd binnengekopt door Jasper. Hij won op bord 4 met zwart in een prima partij van FM Rick Duijker.  In het videobespreking van Jan Baljé (https://www.youtube.com/watch?v=UMwaGo1O_Bo&feature=youtu.be) van deze partij noemde Jan de opening van Duijker een ‘boerenkoolsysteem’ of ‘betonsysteem’. Feit was dat Duijker met wit een Stonewall speelde: Baljé kreeg ongeveer hetzelfde tegen met de witte stukken. Waar Jan niet slaagde dit ‘boerenkoolsysteem’ langzaam op de eten, ging Jasper als een Knorr-authentieke-vleesjus door de boerenkool van Duijker heen. Vrij snel werden drie lichte stukken geruild en had Jasper een zwarte loper op b7. Deze keek tegen zijn e4-pion aan, maar toen Duijker besloot deze op te halen, creëerde hij een monster. In combinatie met een open g-lijn, had zwart meer dan genoeg compensatie voor zijn pion. De stelling na 23.Tf4:

23…Df6! had tot groot voordeel geleid. De zet h4 valt niet meer tegen te houden en zwart staat duidelijk beter. Wit moet in die stelling 24.Dxh5 spelen, maar na 24…Th6. 25.De2, Dh8! Staat zwart heel erg goed. De pion op h2 gaat verloren en de witte stelling valt uit elkaar. Een gemiste kans voor Jasper, maar na wat slordigheden van wit kon Jasper het initiatief overnemen. Wit opende namelijk de stelling door e4, a4 en b4 te spelen. Zwart kon met zijn toren en dame binnenkomen en er was geen houden meer aan voor Duijker. 0-1

Het volgende punt werd door mij gepakt. Ik zat op het tiende bord met de zwarte stukken. Ik kreeg een vreemde opening op het bord en dit was de stelling na 9…e3!?

Het is een stelling waar enorm veel tactiek in zit. Ik had voornamelijk varianten als 10.fxe3, Pg4. 11.Pxf7, Txf7. 12.Txf7, Pxe3?! 13.Lxe3, Lxe3+ 14. Kh1, Kxf7 berekend. Ik dacht dat ik hier goed zou staan:

Niets is minder waar, want na het sterke 15.Dd5+! wint wit het stuk terug. 15…Kf8. 16.Df3+, Df6. 17. Dxe3, Dxb2. 18. Dc3 en wit heeft een beter eindspel. Hij is namelijk beter ontwikkeld.

                Na een halfuur nadenken besloot mijn tegenander echter tot 10.f4. Het is een zet die mij een sterke pion op e3 geeft. Wit had gehoopt langs deze pion te kunnen spelen, maar hij vergiste zich hier in. Ik ontwikkelde mijn stukken naar de natuurlijke velden en kreeg uiteindelijk een sterke knol op f2. De stelling na 18…Pd4 is zo’n aparte, dat ik u die niet wil onthouden:

Zwart heeft duidelijk het betere van het spel. Wit heeft – op het paard op d5 na – niet veel. Bijna alle stukken van zwart staan goed en het was een lekkere stelling om te spelen. Uiteindelijk haalde ik mijn dame en toren bij de aanval en kon ik de witte koningsvleugel kapot spelen met het sterke 28…Pxg3. Zie het diagram hieronder.

Zoals Gary Kasparov in 1990 tegen Anatoly Karpov liet zien, kan schaken soms zo ‘simpel’ zijn als een kwestie van tellen. Tellen hoeveel stukken aanvallen en hoeveel stukken er zijn om te verdedigen. https://www.youtube.com/watch?v=SMe-hvCwTRo voor iedereen die de gedachtegangen van Kasparov durft te volgen. Terug naar mijn partij. Ik moest tijdens mijn partij aan Kasparov denken en besloot instinctief tot 28…Pxg3. Het bleek een schot in de roos: 4 zetten later schudde mijn tegenstander mij de hand en feliciteerde mij.  0-1 

Tot zover een goeie dag voor onze zwartspelers: 2,5 uit drie. Het was jammer dat Milan Mostertman op bord 9 met wit zijn partij niet in winst kon omzetten. Het was een Italiaanse opening waarin Milan een pion offerde voor ontwikkelingsvoorsprong. Het middenspel speelde Milan sterk, hij won de pion terug en leek op een overwinning af te stevenen. Helaas speelde de tijdnood Milan parten. Het was een onoverzichtelijke stelling waarin beide koningen niet veilig stonden. Onze Fidemeester overspeelde echter zijn hand en stond plotsklaps verloren. Een jammerlijke en onnodige nul. 0-1

                Dit was het moment waarop de 4-2 getwitterd werd. David stond, zoals de tweet zegt, ‘2 pi voor’.  Allereerst is het goed om te melden dat David weer bij het team is. Hij was het eerste halfjaar in Spanje voor zijn studie en nu kan hij weer meespelen. Het verbaasde mij dan ook een beetje dat hij Frans speelde, maar oké. Studeren in het buitenland heeft blijkbaar niet zo’n grote invloed op je schaakstijl. Wat wel fijn was, was dat het niet echt te merken was dat David ritme mist. Hij heeft een degelijk constant niveau wat hij (bijna) elke wedstrijd haalt. Het Frans beheerst hij prima en het zag er ook wel goed uit voor zwart. Tot het punt dat David het, naar eigen zeggen, ‘te mooi wou doen’, en ineens een pion achter stond. Bovendien had zijn tegenstander het loperpaar. Gelukkig bleef David vechten en was het eindspel ineens niet zo duidelijk meer. David activeerde zijn torens en wist een pionnetje terug te pakken. Vervolgens speelde wit niet zo nauwkeurig en deed David een aantal goede zetten. Gevolg: zwart won nog een pion en schaakte het eindspel vakkundig uit. De witspeler dronk de gifbeker helemaal leeg alvorens hij uiteindelijk op gaf. 0-1. Op twittert werd gemeld: David verzilvert: 5-2.

                Op bord 1 had onze GM Jan Werle het met wit lastig tegen de sterk spelende Ruijgrok. Ook Jan kreeg het Hollands op het bord. Na 25 zetten stond een stelling op het bord waarin zwart duidelijk beter stond. Achteraf zei Jan dat hij ‘gewoon taai ging zijn en geen materiaal weg wilde geven’. Hierin slaagde hij met vlag en wimpel. Na een aantal onnauwkeurige zetten van zwart, kon wit het initiatief geleidelijk weer overnemen. Blijkbaar is dat toch de klasse van Grootmeesters. Het eindspel werd heel zorgvuldig uitgespeeld door Jan. Geen perfecte partij, maar goed gevochten en uiteindelijk een mooi resultaat behaald. De captain is tevreden! 1-0

                Na de winstpartij van Jan kwam er een nieuwe tweet de wereld in: ‘@Jan Werle wint toch nog verrassend snel. 6-2 Sipke zal wel niet meer winnen’. Soms denk ik dat ook wel eens als ik stellingen van onze Grootmeesters zie. Maar zij zijn niet voor niets Grootmeesters, en zij zien veel meer dan wij leken. Na een Najdorf ontstond er een rommelige stelling, waarin Sipke zich met de zwarte stukken aan zijn zijde wel prettig voelde. Hij speelde tegen de sterke Sjoerd Plukkel. Lange tijd dacht ik dat wit een duidelijk plusje had, maar Sipke verzekerde mij dat ik de stelling weer eens verkeerd beoordeeld had. Of was Sipke misschien iets te optimistisch? Wij zullen het nooit weten want Sipke heeft zijn partij niet opgestuurd waardoor ik mijn engine niet kan laten oordelen. We moeten Sipke dus maar geloven als hij zegt dat hij beter stond. Hij heeft in ieder geval de Twitteraar op zijn nummer gezet.

                Intussen was het Iozefina die verloren had. Met wit speelde zij een goede partij. Ze kwam goed uit de opening en leek een plusje te hebben. Nadat de dames waren geruild, dacht ik dat zij haar paard kon activeren en samen met een sterke loper op g2 weldra het punt zou pakken. Later bleek dat ze met haar paard het spreekwoordelijke doolhof in was gelopen en kon zwart zijn stelling steeds meer optimaliseren. Het eindspel van zwakke Loper+T tegen sterk Paard+Toren bleek verloren. Het was wachten tot Iozefina zich gewonnen gaf.  Op Twitter werd dit bevestigd: ‘Geen wondertje bij Iozefina: 6-3’.

                Terug naar Sipke en zijn toreneindspel. Even later verscheen op internet de volgende tweet: ‘Sipke kansjes. Dubbeltoren pi g6, h7 van zwart vs (geblokkeerde) e7 van wit’. Ongeveer tegelijkertijd had Jan Baljé Sipke een lekker biertje beloofd als hij deze stelling in winst wist om te zetten. Dit werkte natuurlijk als drie rode lappen op een hondsdolle stier. Sipke ging er nog eens goed voor zitten, zijn gedachte bij een lekkere Texelse Skuumkoppe en de rest totaal gefocust op het toreneindspel. Hij schoof dit mooi naar een winstpartij en kon zo zijn biertje in ontvangst nemen. Proost, Sipke, mooie overwinning!

                De Twitteraar had ook reden om feest te vieren:  ‘Sipke wint e7 en de partij. 7-3. 4 matchpunten los’. En niet alleen de Twitteraar, maar alles en iedereen die de Groninger Combinatie het beste gunt, kon feest vieren. Zo liet arbiter Peter de Jong weten dat hij onze wedstrijd gevolgd had. Hij slingerde ‘@GronCom mooi hoor’ de wereld in. En deze overwinning was inderdaad mooi. We staan nu 4 matchpunten en een sloot bordpunten voor. De volgende thuiswedstrijd tegen HWP Haarlem kan al de kampioenswedstrijd zijn. Dit betekent dat wij volgend jaar terugkeren naar de Meesterklasse. Als Captain van dit mooie team kan ik daar alleen maar heel trots op zijn.